Gdańskie Centrum Usług Wspólnych Ochrona małoletnich przed krzywdzeniem

Polityka ochrony małoletnich przed krzywdzeniem w Gdańskim Centrum Usług Wspólnych stanowi realizację obowiązku prawnego wdrożenia standardów ochrony małoletnich, a jednocześnie stanowi wyraz starań GCUW, jako podmiotu przyjmującego na staż uczniowski osoby młodociane, w którym młodociani praktykanci mogą w bezpiecznych warunkach realizować swój potencjał poprzez kształtowanie umiejętności zawodowych i społecznych. GCUW, w duchu społecznej odpowiedzialności, uznaje swoją odpowiedzialność za promowanie i szanowanie praw dzieci.

Podstawowe pojęcia:

1. Małoletni, dziecko - oznacza każdą osobę poniżej 18 roku życia. W kontekście niniejszego dokumentu sformułowanie to oznacza pracownika młodocianego lub praktykanta poniżej 18 roku życia;
2. Młodociany, pracownik młodociany – pracownik powyżej 15 i poniżej 18 roku życia, w rozumieniu art. 190 kodeku pracy, w tym osoba poniżej 15 roku życia, zatrudniona celem praktycznej nauki zawodu, zgodnie z art. 191 § 2¹-2³ kodeksu pracy;
3. Praktykant – osoba poniżej 18 roku życia realizująca staż uczniowski u pracodawcy - praktyczną naukę zawodu;
4. Pracodawca - Gdańskie Centrum usług Wspólnych jako podmiot przyjmujący na staż uczniowski;
5. Pracownik zatrudniony, skierowany lub wyznaczony do pracy z dziećmi – osoba wyznaczona przez pracodawcę do roli opiekuna praktyk lub instruktora praktycznej nauki zawodu;
6. Personel, pracownicy – ogół pracowników pracodawcy, w tym osoby niewyznaczone do pracy z dziećmi, jak też osoby wykonujące w sposób stały czynności w zakładzie pracy na innej podstawie prawnej, niż umowa o pracę;
7. Kierownictwo – osoba lub funkcja kierująca działalnością GCUW; 
8. Krzywdzenie dziecka – każda forma naruszenia integralności psychofizycznej dziecka, w szczególności popełnienie przestępstwa na jego szkodę, stosowanie wobec niego przemocy domowej, zaniedbanie potrzeb dziecka, inna forma krzywdzenia niebędąca przestępstwem, taka jak dyskryminacja lub mobbing;
9. Przemoc rówieśnicza - wszelkie nieprzypadkowe akty krzywdzące przyczyniające się do fizycznej, a także psychicznej szkody młodzieży;

• Zasady przeprowadzania bezpiecznej rekrutacji lub weryfikacji personelu do pracy z dziećmi

1. Pracownik GCUW, wyznaczony do pracy z dziećmi, jest zawsze obecny w czasie i miejscu pracy młodocianych i praktykantów i sprawuje nad nimi bezpośredni nadzór.

2. W przypadku nieobecności pracownika wyznaczonego do pracy z dziećmi rola ta zostanie niezwłocznie przekazana przez pracodawcę innemu pracownikowi spełniającymi wymagania nałożone przepisami prawa.

3. W razie potrzeby pracodawca wyznacza dodatkową osobę do pracy z dziećmi.

4. GCUW, zatrudniając lub wyznaczając pracownika do pracy z dziećmi, dokonuje weryfikacji jego niekaralności.

• Zasady bezpiecznych relacji personelu GCUW z małoletnimi

1. Naczelną zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez pracowników GCUW jest działanie dla dobra. Pracownik traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego godność i potrzeby.

2. Pracownik powinien wysłuchać zdania małoletnich w sprawach ich dotyczących i uwzględnić je w miarę możliwości organizacyjnych pracodawcy.

3. Małoletnich należy traktować z odpowiednim szacunkiem, niezależnie od wieku, płci, wyglądu, sprawności, statusu społecznego, orientacji, światopoglądu, rasy, narodowości, pochodzenia etnicznego, pochodzenia kulturowego, wyznania oraz zachowania.

4. Nie wolno ujawniać informacji wrażliwych dotyczących dziecka wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych dzieci. Obejmuje to wizerunek dziecka, informacje o jego/jej sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej.

5. Nie wolno utrwalać wizerunku dziecka (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych. Dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków dzieci.

6. Pracownikowi Centrum nie wolno stosować wobec małoletnich przemocy w żadnej formie.

7. Niedozwolone jest stosowanie zarówno przemocy fizycznej, jak też seksualnej (w tym przemocy związanej z dotykiem lub inną formą kontaktu fizycznego, przemocy słownej, przemocy rozumianej też jako żarty z podtekstem seksualnym lub komentowanie wyglądu lub ubioru dzieci w sposób seksualny, jak też przemocy związanej z użyciem środków porozumiewania się na odległość, rozumianej np. jako wysyłanie wiadomości lub zdjęć o charakterze seksualnym) i przemocy psychicznej (w szczególności nie jest dozwolone krzyczenie, poniżanie, wyzywanie, zawstydzanie, obmawianie lub inne zachowania świadczące o umniejszaniu lub wykluczeniu).

8. Dozwolone jest użycie krzyku wobec dziecka, gdy wymaga tego sytuacja związana z ostrzeżeniem dziecka przed niebezpieczeństwem.

9. Pracownikowi GCUW nie wolno stosować wobec małoletnich mobbingu i dyskryminacji w żadnej formie. Pracownik powinien unikać faworyzowania dzieci.

10. Pracownikowi nie wolno angażować się w relacje seksualne lub romantyczne z małoletnimi, także gdy różnica wieku między pracownikiem a małoletnim jest niewielka.

11. Pracownik powinien unikać niestosowanego kontaktu fizycznego z małoletnimi (np. kontakt nieprzyzwoity, naruszający integralność cielesną, w tym brutalne zabawy fizyczne lub żarty tego typu).

12. Nie wolno nawiązywać z dzieckiem jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych ani składać mu propozycji o nieodpowiednim charakterze. Obejmuje to także seksualne komentarze, żarty, gesty oraz udostępnianie dzieciom treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę.

13. Niedozwolone jest kontaktowanie się z małoletnimi poprzez wiadomości prywatne np. media społecznościowe.

14. Nie wolno zapraszać dzieci do swojego miejsca zamieszkania ani spotykać się z nimi poza godzinami pracy.

15. Wszystkie ryzykowne sytuacje, które obejmują zauroczenie dzieckiem przez pracownika lub pracownikiem przez małoletniego, muszą być raportowane opiekunowi praktykantów.

16. Nie wolno zachowywać się w obecności dzieci w sposób niestosowny. Obejmuje to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec dziecka relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).

17. Nie wolno proponować dzieciom alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji, jak również używać ich w obecności małoletnich.

18. Nie wolno przyjmować pieniędzy ani prezentów od dziecka, ani rodziców/opiekunów dziecka. Nie wolno wchodzić w relacje jakiejkolwiek zależności wobec małoletniego lub rodziców/opiekunów małoletniego. Nie wolno zachowywać się w sposób mogący sugerować innym istnienie takiej zależności i prowadzący do oskarżeń o nierówne traktowanie bądź czerpanie korzyści majątkowych i innych.

19. Pracownicy powinni być zawsze przygotowani na wyjaśnienie swoich działań wobec małoletnich.

20. Każdy pracownik powinien zwracać uwagę, czy dzieci pracują zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy i natychmiast reagować w przypadku wystąpienia nieprawidłowości.

• Zasady bezpiecznych relacji rówieśniczych

1. Małoletni odbywający staż uczniowski lub odbywający praktyki w GCUW zwracają się do rówieśników z życzliwością.

2. Małoletni mają prawo do wyrażenia własnego zdania, nawet innego niż zdanie innych rówieśników, a także prawo do niewiedzy i potrzeby wsparcia w wykonywaniu obowiązków w każdym czasie.

3. Małoletnim nie wolno używać przemocy, znęcać się nad innymi, używać wulgarnego i obraźliwego języka.

4. Małoletni mają obowiązek powstrzymania się wobec innych od zachowań niestosownych.

5. Spożywanie alkoholu i innych środków zabronionych na terenie GCUW jest surowo zakazane, w tym udzielanie ich innym małoletnim.

6. Wszelkie formy prześladowania rówieśników, w tym prześladowanie, obmawianie, ośmieszanie, obrażanie za pomocą aktywności w sieci internetowej są niedozwolone.

7. Nie jest dozwolone rejestrowanie wizerunku innych małoletnich bez ich wiedzy i zgody, w szczególności w sytuacjach ośmieszających lub z innego powodu niekomfortowych.

8. Małoletni, będący świadkiem niepożądanych zachowań lub sytuacji krzywdzenia dziecka ma obowiązek reagować na nie (np. pomóc ofierze) oraz jest obowiązany poinformować o zdarzeniu opiekuna praktyk lub pracownika GCUW.

9. W sytuacji zagrożenia małoletni mają prawo prosić i uzyskać pomoc od pracowników GCUW lub od opiekuna praktyk.

• Zasady dostępu młodzieży do Internetu

1. W Centrum nie udostępnia się małoletnim Internetu, zarówno w formie sieci bezprzewodowej, jak też urządzeń z wolnym dostępem do Internetu, będących własnością pracodawcy.  

2. Młodzież nie jest dopuszczana do korzystania ze sprzętu komputerowego z dostępem do sieci internetowej bez obecności opiekuna praktyk/ pracownika GCUW.

3. Pracodawca nie kontroluje tego, w jaki sposób małoletni korzystają z Internetu we własnych urządzeniach. Korzystanie z urządzeń przez dzieci musi być zgodne z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, jak też innymi przepisami wewnętrznymi, przyjętymi u pracodawcy.

• Ochrona danych osobowych i wizerunku dziecka

1. Pracownikom GCUW nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) w siedzibach GCUW bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.

2. W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, opiekun praktyk małoletnich może skontaktować się z Dyrekcją szkoły, do której uczęszcza praktykant, celem uzyskania zgody rodzica lub opiekuna prawnego. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka bez wiedzy i zgody tego opiekuna.

3. Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalanie wizerunku małoletniego nie jest wymagana.

4. Niedopuszczalnym jest podpisywanie publikowanego wizerunku danymi osobowymi małoletniego (informacjami identyfikującymi małoletniego z imienia i nazwiska).

• Zasady podejmowania interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka oraz osoby odpowiedzialne za podejmowanie interwencji

1. Krzywdzenie dzieci może przybierać różne formy, a ich sprawcami mogą być zarówno osoby dorosłe będące członkami personelu pracodawcy, członkowie rodziny dziecka, jak i osoby trzecie.

2. Sprawcami krzywdzenia dziecka mogą być także inne dzieci, zarówno zatrudnione u pracodawcy lub odbywające u niego praktyki, jak też dzieci, z którymi małoletni ma kontakt poza zakładem pracy.

3. Krzywdzenie dziecka może przyjąć formę:

a. Popełnienia przestępstwa na jego szkodę;

b. Przemocy domowej – sprawcami mogą być dorośli domownicy dziecka. Dziecko jest pokrzywdzone przemocą także, gdy jest świadkiem przemocy, a samo jej bezpośrednio nie doznaje;

c. Zaniedbania potrzeb życiowych dziecka – takich jak m.in. odpowiednie ubranie, wyżywienie bądź leczenie. Sprawcami mogą być rodzice lub opiekunowie dziecka;

d. Innej formy krzywdzenia, takiej jak np. dyskryminacja lub prześladowanie.

4. Każdy pracownik powinien niezwłocznie reagować na każdy przypadek krzywdzenia dzieci, niezależnie od tego kto jest sprawcą krzywdzenia, poprzez:

a. zadbanie o bezpieczeństwo małoletniego i odseparowanie go od osoby podejrzanej o krzywdzenie;

b. zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia małoletnich opiekunowi praktyk oraz osobie odpowiedzialnej za ochronę małoletnich, tj. pracownika ds. HR GCUW w formie notatki służbowej.

5. W przypadku zagrożenia życia i zdrowia dziecka należy niezwłocznie zawiadomić odpowiednie służby, dzwoniąc pod numer 112. Wezwania dokonuje pracownik GCUW, który pierwszy powziął informację o zagrożeniu młodzieży.

6. W przypadku, gdy zdarzenie objęte jest prawnym obowiązkiem zgłaszania podejrzenia popełnienia przestępstwa, kierownictwo GCUW powinno być poinformowane o zdarzeniu równolegle z, lub po zawiadomieniu służb (Policja, prokuratura).

7. Wszyscy pracownicy i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

8. Osobą odpowiedzialną ze strony GCUW za prowadzenie interwencji oraz ich rejestru jest Główny specjalista ds. HR.

9. Osoba odpowiedzialna za ochronę małoletnich reaguje na zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia małoletnich praktykantów i przekazuje je Dyrektorowi placówki oświatowej, do której uczęszcza małoletni.

10. Podejmując interwencję należy wziąć pod uwagę wyjątkowość każdego przypadku i konieczność dostosowania się do jego specyfiki.

11. W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę dziecka należy sporządzić pisemne zawiadomienie i przesłać je do odpowiedniej jednostki Policji lub prokuratury. W zawiadomieniu należy zwięźle opisać przebieg zdarzenia, w tym osoby uczestniczące. Gdy jest wiadome, gdzie doszło do przestępstwa, wówczas należy przesłać zawiadomienie do jednostki właściwej dla miejsca popełnienia przestępstwa, gdy jednak nie mamy takiej wiedzy, zawiadomienie przesyła się do jednostki właściwej dla siedziby pracodawcy.

12. W przypadku ujawnienia przemocy domowej na szkodę dziecka lub zaniedbania potrzeb życiowych dziecka należy poinformować szkołę dziecka o potrzebie wszczęcia procedury Niebieskiej Karty.

13. W przypadku gdy doszło do krzywdzenia dziecka niebędącego przestępstwem ze strony pracownika GCUW (np. naruszenia zasad bezpiecznych relacji mniejszej wagi), należy przeprowadzić rozmowę dyscyplinującą z pracownikiem i w razie braku poprawy rozwiązać umowę z pracownikiem za wypowiedzeniem.

14. W przypadkach poważnych należy rozwiązać umowę z pracownikiem bez zachowania okresu wypowiedzenia.

15. W przypadku istnienia w Centrum stosownych procedur wyjaśniających przypadki dyskryminacji i mobbingu, zastosowanie znajdą te procedury.

16. W przypadku podejrzenia czynu karalnego na szkodę dziecka ze strony rówieśnika lub dokonanie innej formy krzywdzenia (np. prześladowanie w Internecie), należy poinformować właściwy sąd rodzinny i nieletnich lub jednostkę Policji o potrzebie wszczęcia postępowania w sprawach nieletnich, poprzez pisemne zawiadomienie.

17. W zawiadomieniu należy zwięźle opisać przebieg zdarzenia, w tym osoby uczestniczące. Gdy jest wiadome, gdzie mieszka nieletni dokonujący krzywdzenia, wówczas należy przesłać zawiadomienie do jednostki właściwej dla jego lub jej miejsca zamieszkania, gdy jednak nie mamy takiej wiedzy (ponieważ krzywdzenie ma miejsce poza zakładem pracy), zawiadomienie przesyła się do jednostki Policji lub sądu, właściwych dla siedziby GCUW.

18. Po ujawnieniu krzywdzenia dziecka organizuje się spotkanie z jego niekrzywdzącymi rodzicami lub opiekunami, którym przekazuje się informację o zdarzeniu i o potrzebie zasięgnięcia specjalistycznego wsparcia.

19. Dziecku i jego niekrzywdzącemu opiekunowi przekazuje się listę lokalnych organizacji i instytucji, do których można się zgłosić o pomoc, wraz z danymi teleadresowymi (lista stanowi załącznik do skróconej wersji Polityki).